Talumpati sa Pagtanggap ng Nobel Prize para sa Literatura 2002

TALUMPATI SA PAGTANGGAP NG NOBEL PRIZE
PARA SA LITERATURA 2002

MULA SA HUNGARY

1. PAGKILALA SA MAY AKDA

Imre Kertész ipinanganaknoong Nobyembre 9, 1929 ay isang awtor na Hungarian at tumatanggap ng 2002 Nobel Prize in Literature. Siya ang unang Hungarian na nanalo sa Nobel sa Literatura. Ang kanyang mga gawa ay pakikitungo sa mga tema ng Nazi Holocaust, diktadura at personal na kalayaan. Namatay siya noong Marso 31, 2016, na may edad na 86, sa kanyang tahanan sa Budapest matapos ang sakit na Parkinson ng ilang taon

Nilikha/sinulat niya ang akdang ito upang imulat ang mga tao sa mga masasamang pangyayari noong panahon ng Holocaust.

           IMRE KERTESZ

2. URI NG PANITIKAN

               Ang uri ng panitikan na ginamit sa talumpating ito ay tuluyan.

3. LAYUNIN NG AKDA

                        Ang layunin ni Imre Kertesz ay ang alamin ang posibilidad ng patuloy na mabuhay at bilang isang indibidwal sa isang panahon kung saan ang pagpapasakop ng mga tao sa mga pwersang panlipunan mas maging kumpleto.

PAGLALAPAT NG TEORYANG PAMPANITIKAN

Una ay ang Realismo, dahil siya sumluat, nakaranas, nakasaksi ng mga pangyayari na naganap sa kaniyang talumpati. Sumunod naman ay ang Sosyolohikal, dahil pinapalabas niya sa kaniyang talumpati na masama ang gobyerno. At panghuli ay Historikal, dahil naging parte ito ng kasaysayan ng mundo.Realismo – Nakita ko ang tunay na larawang na kapangingilabot sa siglong ito.

• Realismo – Nakita ko ang tunay na larawang na kapangingilabot sa siglong ito.
• Sosyolohikal– Napatitig ako sa mata ng Gorgon at nanatili ako ng buhay.
• Historikal – Sa nakalipas na dekada, isa-isa kong itinatawa ang panlilinlang ng kalayaan tulad ng “hindi maipapaliwanag na kamalian ng kasaysayan”. “hindi mapangatwiran” at iba pang paulit-ulit na ideya na hindi kailangan

4. TEMA O PAKSA NG AKDA

                Ang tema o paksa ng akda ay patungkol sa mga taong nakaranas o patuloy na nakararanas ng kalupitan. Ito ay napapanahon dahil marami sa atin ang nakakaranas ng kalupitan sa kamay ng pamahalaan na nagdudulot sa atin ng kahirapan.

5. MGA TAUHAN/KARAKTER SA AKDA

              Ang mga karakter sa akda ay mga taong nasa Auschwitz na nakaranas ng pagdurusa.

6. TAGPUAN/PANAHON               

                  Ang tagpuan ng akda ay nasa Auschwitz na kung saan nasaksihan ng may-akda ang pagdurusa at pagmamalupuit sa lugar at sa panahong iyon.

7. NILALAMAN O BALANGKAS NG MGA PANGYAYARI

               Isang gasgas o karaniwang pangyayari ang mga sinabi sa akda. Maraming kakaiba sa nilalamang akda. Para sa amin, ito’y luma na dahil ito’y nasaksihan  ni Imre Kertesz at ito’y kanyang itinalumpati noon pang 2002. may kaisahan ang mga itinalumpati sa mga pangyayari sa simula hanggang sa ito’y magwakas. May matututunan din tayo sa talumpating ito na huwag sumuko o magpatalo sa mga pagsubok o sa mga hamon sa ating buhay.

8. MGA KAISIPAN O IDEYANG TAGLAY NG AKDA

               Mga kaisipan o ideyang taglay ng akda ay huwag sumuko sa mga panahong may pagdurusa, kalupitan at kahirapan. Para maharap ang mga pangyayaring ito kailangang magkaroon ng tapang sa iyong puso. At ang pangunahing kaisipan ay nasa pinakahuling pangungusap ng akda, ang pagpapatuloy na sa buhay ni Imre Kertesz nang dahil sa pag-ibig.

9. ESTILO NG PAGKAKASULAT NG AKDA

               Ang estilo ng pagkakasulat ng akda ay epektibo at naangkop ang antas na pag-unawa ng mga mambabasa dahil hindi gumagamit ang may-akda ng mga balbal na salita sa pagbuo ng akda. May bias ang nilalaman ng may akda dahil may kaugnayan ito sa agham panlipunan at malaman at ito’y walang kinikilingan. Ito’y tutugon sa panlasa ng mambabasa dahil sila’y may layuning makapagpaliwanag ng kabalintunaan sa Holocaust.

10. BUOD

              Ang buod ng talumpati ni Imre Kertesz ay ang mga taong nakaranas o patuloy na nakakaranas ng kahirapan at kalupitan.

HARING MIDAS

HARING MIDAS

Ni Edith Hamilton 

         PAGKILALA SA MAY AKDA 

           Kilala bilang isang tanyag na manunulat ng Latin at Griyego, si Edith Hamilton ay isa sa mga makabuluhang manunulat noong kanyang kapanahunan. Marami siyang nailimbag na tula na nanggagaling din sa mga kuwento noong unang panahon ng mga Griyego. Isa sa kanyang nailimbag ay ang storyang “Haring Midas” na sumasalamin sa mga tao noong kapanahunan ng Greeks at ang kanilang mga karanasan. Maaaring nag-udyok sa kanya upang maisulat ang nasabing kuwento ay ang kanyang pag-aaral ng Latin at Griyego noong siya’y nagsisimula pa lamang, ito ang naging daan upang mas makilala niya ang mga kultura at doon bumase sa kanyang mga akda. Ninais niyang ipakita ang mga aral na kanyang natutunan sa pag-aaral ng mga ito, at buksan ang mga mata ng mga mambabasa tungkol sa buhay sa pagbabasa ng kanyang mga akda.

                                 

 URI NG PANITIKAN SA KUWENTO

             Ang masasabing salaysay ay isang maikling kuwento. Ang kuwento ay hingil sa isang mahalagang pangyayaring kinasasangkutan lamang ng iisang mahalagang tauhan sa kuwento na matatapos sa iisang upuan lamang. Iisa lang din ang kakintalan ng nasabing kuwento na ginawa ng may akda upang ilarawan at ipakita ang mga negatibong epekto at dulot ng mga maling gawi, tulad ng labis na paghahangad at hindi pagkinig at pagpili ng maayos, na sumasalamin sa mga kagawian ng tao sa kasalukuyan.

  LAYUNIN NG MAY AKDA

Nag lalayon ang kuwento na magbigay aral sa lahat ng mambabasa, ito rin ay nakapagbibigay aliw.

Mga Teorya

•      Maisasalin sa kwento ang teoryang Sikolohikal, dahil makikita sa iba’t ibang pangyayari ng kuwento na makikita ang paguugali ni Haring Midas sa kanyang mga kilos o gawi.

•      Mainit na pagtanggap sa lasing

•      Pagpili ng gantimpala na maging ginto lahat ng hawakan

•      Pagpili kay Pan

•      Maaari rin na maisalin ang teoryang Moralistiko sa nasabing akda

TEMA O PAKSA NG AKDA

                Ang tema ng kuwento ay ang marami, gaya ng mga sumusunod: Kasamaan ng labis na paghahangad sa isang bagay,  huwag masilaw sa ginto, pagpili at paggawa ng tamang desisyon at pagkatuto sa mga nakaraang pagkakamali. Ang mga nasabing tema ay maaaring sumalamin sa mga gawi ng tao mula noon hanggang sa kasalukuyan.

    MGA TAUHAN O KARAKTER SA AKDA

                Dahil ang kuwento ay hango sa mitolohiya, ang mga tauhan sa storya ay may taglay na kapangyarihan na hindi kailanman makikita sa totoong buhay. Ang pangunahing tauhan na si Haring Midas ay ang nagiisang tauhan na maaaring maging repleksyon ng mga tao, ginamit siya ng may akda upang ipakita ang mga maling gawi at kaakibat na problemang maaaring mangyari. 

      TAGPUAN O PANAHON

                Nasabi sa kwento ang Ilog Pactolus at Phrygia, na totoong mga lugar o naging mga lugar, maaaring ginamit ito ng may akda dahil may simbolismo o kaugnayan ang lugar sa mga pangyayari, tulad na lamang ng Ilog Pactolus na sinasabing sikat na minahan ng ginto.

                Ang panahon ng pagkakalimbag ay di konektado sa panahon sa loob ng kwento. Sa kadahilanang hindi maaaring mangyari ang mga ito sa totoong buhay, kaya’t walang tuwirang panahon ang akda.

     NILALAMAN O BALANGKAS  NG PANGYAYARI

                 Ang nilahad sa akda ay hindi pa gasgas at iba din ang ginawang atake ng author dahil kailangan mo pa itong suriin nang mabuti upang maintindihan ng lubos ang storya ni Haring Midas at ang akdang ito kahit muka nang dati o luma na ay maayos at maganda parin ang at may pag kakaisa parin ang pagkakalapat ng mga pangyayari mula sa simula hanggang sa huli, at ang natutunan ko sa akdang Haring Midas ay, huwag kang magpapadalos dalos sa iyong pag papasya sa buhay dapat iniintindi o iniisip mo muna ang maaring mangyari kung gagawin mo ang isang bagay o aksyon na iyong pinagpapasyahan dahil maaring masama o hindi maganda ang maging bunga nang iyong gagawin kung padalos dalos tayo mag-isip o mag pasya sa ating buhay.

         MGA KAISIPAN O IDEYANG TAGLAY NG AKDA

Maraming ideyang taglay ang kwento ng Haring Midas, ito ay ang mga sumusunod:

•      Huwag maghangad ng sobra

•      Matuto sa unang pagkakamali

•      Makinig ng Mabuti

   ESTILO NG AKDA

                     Gumamit ng estilong pasalaysay ang may akda at paraang pakwento. Ang pagkamasining at malikhain ng may akda sa kwento ay naging epektibo sa pagsusulat sapagkat nakapukaw ito ng damdamin ng mga mambabasa at nakuha ang atensyon nila.

             BUOD 

                    Sa lugar ng Phrygia. Naligaw na isang lasing na matanda na nagngangalang Silenus. Tinulungan at kinupkop siya ng mga tagapaglungkod ni Haring Midas, ang hari ng Phyrgia, tinulungan ni Midas si Silenus ng 10 araw at pagkatapos ay ihinatid kay panginoong Dionysus, diyos ng mga alak. Bilang pasasalamat binigyang gantimpala ni Diyonisus si Midas sa kanyang kahilingan. Nang hingi siya kay Dionysus ng lunas para rito at ang sabi ni Dionysus na hugasan nito ang kanyang kamay sa ilog ng Pactolus. Pagkatapos nito ay pinuntahan niya ang ilog at hinugasan na niya ang kanyang kamay ngunit sa hindi niya inaasahang magiging ginto rin ang ilog. Hindi nagtagal siya ay pinarusahan ni Apollo at ginawang tulad ng asno ang kanyang tainga dahil sa kanyang kahangalan. Isang araw siya ay naimbitahan maging hurado sa paligsahang pangmusika. Sa paligsahang ito, si Apollo at Pan ang magkalaban. Pinili ni Haring Midas si Pan kaya nagalit si Apollo at siya ay muling pinarusahan ni Apollo, ginawang niyang wangis sa asno ang tainga nito. Dahil dito, natapantayag na kapag ang mga diyos ang kalahok ay pumanig sa pinakamalakas, ito ay ligtas na paraan.

Members: 

               Christian Rodillas

                       Athena Añoso

                       Marcus Gerardo

                       Mae Legaspi

                       Jan Apelo

          

                                          

                                                      

  

                                                               

  

ARAW NA MAY REBOLUSYON

Ni Manzoura Ez Eldin

 Isinalin ni Cristina Dimaguila-Macascas

                                                Sanaysay mula sa Ehipto

                        1. Pagpapakilala Sa May Akda

Mansoura Ez Eldin

  Si Mansoura Ez-Eldin ay isang novelist at journalist ng ehipto. Ipinangak siya sa Delta Egypt noong 1976. Nag-aral siya ng journalism sa Faculty of Media, Cairo University at naglimbag ng maikling kuwento sa mga diyaryo at magazine. Nalimbag niya ang unang koleksyon ng mga kuwento, isa dito ay ang Shaken Light noong 2004. Nasundan pa ito ng dalawang nobela ang Maryans Maze noong 2004 at ang Beyond Paradize noong 2009. Ang kanyang mga gawa ay naisalin sa iba't ibang lengwahe

2. Uri Ng Panitikan

      

               > Sanaysay

                 - Sanaysay ito, dahil isa itong uri ng panitikan na nasusulat sa anyong tuluyan.

3.Layunin Ng Akda

               > Ang layunin nito ay maipakita ang kaharasan ng pamahalaan sa mga ehipto. Nais ng mga ehipto na makamit ang kanilang kalayaan ngunit hindi ito pinagkaloob ng pamahalaan kung kaya nagkaroon ng protesta at kaharasan sa pagitan ng mga Ehitp at Gobyerno.

Paglalapat ng teoryang pampanitikan

> Humanismo - Dahil ang teoryang ito ay nakasentro sa mga tao, makikita sa sanaysay na angbibigay pansin sa mga tao ng Ehipto. Binibigyan ng pansin ang kanilang mga pamumuhay sa bansang ito.

> Realismo - Ang teoryang ito ay tumutukoy sa mga iba't ibang bahagi o pangyayari sa literatura na maaring mangyari sa totoong buhay. Ang mga halimbawa ng mga pangyayaring ito ay ang paghihirap sa ilaim ng isang diktator, ang isa pa ay ang pagkakarooon ng rebolusyon ang  mga tao kung sila ay hindi sang-ayon sa gawain ng kanilang gobyerno.

> Sosyolohikal - Ang teoryanbg ito ay nakapokus sa lipunan, Sa sanaysay, ang lipunan ng Ehipto ang binigyan pansin natin at natutunan natin ang mga nangyayari sa lugar na 'to.

      

4.Tema O Paksa Ng Akda

> Ito ay napapanahon dahil ang pangyayari sa sanaysay ay maaring makita pa rin sa ating panahon, tulad ng mga protesta, pagkakaroon ng diktador, at ang "Internal Conflict" o paglalabon sa loob ng isang bansa, maaring masabi ito'y tao laban sa gobyerno o tao laban sa tao.

                                5.Mga Tauhan/Karater Sa Akda

Mga Tao Sa Ehipto

Pulis

Pangulong Mubarak

                                       >Zine El Abidine Ben Ali

  

                                    6.Tagpuan/Panahon

> Enero 25

> Church of St.George

> Distrikto Ng Coptic

> Suez

> Tharir Square

> Corniche Street

7.Nilalaman O Balankas Ng Pangyayari

> Madali itong maintindihan dahil ginamitan ito ng point of view ng isa sa mga biktima ng mga panahong iyon, kaya mas lalo pa nitong pinalawak ang ideya kung gaano naghirap ang mga tao noon.

8.Mga Kaisipan O Ideyang Taglay Ng Akda

>  Ang ideya sa sanaysay na ito ay base sa isang totong pangyayari sa Ehipto noong makalipas na taon na nangyari dahil ang mga tauhan sa Ehipto ay hindi sangayon sa kanilang gobyerno at sila ay nagsimula ng rebolusyon laban sa diktador ng bansa.

9.Estilo Ng Pagkakasulat Ng Akda

> Hindi ito gumamit ng mga matalinhagang salita sa sanaysay pero madlai namang naintindihan ang mensaheng nais ibatid nito dahil ang hindi paggamit ng matatalinhagang salita ay nadali ang mga tao/kabataan dahil hindi na nila kailangan pang umisip ng mas madaling salita.

10.Buod

> Ang buod ng sanaysay ay umiikot sa mga taong nagproprotesta dahil sila ay humihingi ng kapayapaan. Ipinakita rin dito ang hindi makataon ganap katulad ng pagpapahirap, paghahagis ng tear gas, at iba pa. Ipinakita na ang nangyari ay ang mga taong hindi sumasangayon sa mga ginagawa ng gobyerno at nagproprotesta para baguhin ito, at sila'y nagtagumpay na pabagsakin ang dating presidente na si Zine Al-Abidine Ben Ali, kung saan, dahil sa mga protesta na ito ay napilitang tumakas sa labas ng bansa